திருவாமுண்டூர் கோயில் கேரளாவில் அமைந்துள்ள பாண்டவர் கோயிலில் ஒன்றாகும். இக்கோயில் பாண்டவ சகோதரர்களில் ஒருவரான நகுலனால் நிறுவப்பட்டது.
திருவாமுண்டூர் கோயில் இந்தியாவின் கேரள மாநிலத்தில் செங்கனூர் பகுதியில் அமைந்துள்ள ஐந்து பாண்டவர் கோயில்களில் ஒன்றாகும். இக்கோயில் மகாபாரதத்துடன் தொடர்புடையது. கிபி 1 - ஆம் ஆயிரமாண்டின் நம்மாழ்வாரின் தமிழ்ப் பாடல்களால் இக்கோயில் மகிமைப்படுத்தப்பட்டுள்ளது. இது எர்ணாகுளம் திருவனந்தபுரம் இரயில் பாதையில் செங்கனூருக்கு வடக்கே 6 கி.மீ தொலைவில் அமைந்துள்ளது. இக்கோயில் கமலநாதனுக்கு அர்ப்பணிக்கப்பட்டுள்ளது. இக்கோயில் குலசேகரப் பெருமாள் காலத்தைச் சேர்ந்தது.
திருவாமுண்டூர் கோயில் புராணம்:
திருவாமுண்டூர் கோயில் பல புராணங்களுடன் தொடர்புடையது. நகுலன் ஒரு புராணத்தின் படி, பாண்டவர்களில் ஒருவர் இங்கு கோயிலைக் கட்டினார். மனித குலத்திற்கு உண்மையைப் பிரசங்கிக்கும் கடமையில் அவர் ஆசீர்வதிக்கப்பட்டதாக நம்பப்படுகிறது. விஷ்ணு பகவான் இந்த சன்னதியில் அவரை வழிபடுவதற்கு பின்பற்ற வேண்டிய நெறிமுறைகளை விவரிக்கும் உரையை உருவாக்கியதாக கூறப்படுகிறது.
திருவாமுண்டூர் கோயிலின் கட்டிடக்கலை:
திருவாமுண்டூர் ஆலயம் அழகாக வடிவமைக்கப்பட்டு அலங்கரிக்கப்பட்ட அழகிய ஆலயம். கோவிலானது வட்ட வடிவிலான விமானம், நமஸ்கார மண்டபம் மற்றும் கோபுரத்வாரம் ஆகியவற்றால் அலங்கரிக்கப்பட்டுள்ளது. தற்போதைய கட்டமைப்பின் பெரும்பகுதி கி.பி 14 - ஆம் நூற்றாண்டுக்கு முந்தையது. இங்குள்ள கோயிலின் தெய்வானை கமலநாதன் நின்ற கோலத்தில் காட்சியளிக்கிறார். இத்தெய்வத்திற்கு பாம்பனியப்பன் என்றும் பெயர் உண்டு. இந்த நகரத்தை சூழ்ந்துள்ள பம்பை நதியிலிருந்து இந்த பெயர் வந்தது. இங்கு கோபால கிருஷ்ணன் சன்னதியும் உள்ளது. 20 - ஆம் நூற்றாண்டில் திருவிதாங்கூர் அரசர்களால் (மூலம் திருநாள்) திருக்கோயில் புனரமைக்கப்பட்டு புதுப்பிக்கப்பட்டது. பல ஆண்டுகளுக்கு முன் கோபால கிருஷ்ணரின் சிலை காணாமல் போனது. பின்னர் 1960 களில் சிலை மீண்டும் கண்டுபிடிக்கப்பட்டு பழுதுபார்க்கப்பட்டு மீண்டும் நிறுவப்பட்டது.
