कामवासना आणि पैसा ही दोन्ही परमार्थाला विघातक आहेत ; पण मला जर कोणी विचारले की , ‘ त्यातल्या त्यात जास्त घातक कोणते ते सांगा ’, तर मी सांगेन की , ‘ पैसा हा त्यांतल्या त्यात परमार्थाला जास्त हानिकारक आहे . पैसा हा भगवंताची निष्ठा फार कमी करतो . ’ भगवंताने आपल्याला पैसा दिला आहे , तो आपण सत्पात्र आहोत म्हणून का दिला आहे ? यासाठी , भिकार्‍याला पैसा देताना उगीच वाद घालू नये . तसे करणे म्हणजे काही न करण्याची बुध्दी होय . एखादा त्यागी मनुष्य सर्व देईल पण ‘ स्व ’ देणार नाही . ‘ स्व ’ देऊन मग ‘ सर्व ’ ठेवले तरी चालेल , पण ‘ सर्व ’ देऊन ‘ स्व ’ ठेवला तर ते मात्र चालणार नाही ; म्हणजेच , ‘ मी देतो ’ ही भावना राहिली तर सर्वच देणे वाया जाते . मुख्य म्हणजे त्यातली वासना गेली पाहिजे , तर खरे सुख लागते .
देह हा पाया धरुन त्यावर इमारत बांधू लागलो तर इमारत पक्की कशी होणार ? मी ‘ माझा ’ देह म्हणतो , पण ताप येणे न येणे , इजा होणे न होणे , हे आपल्या हातात आहे का ? ‘ मी माझे रक्षण करीन ’ असे म्हणतो , पण वाटेत ठेच लागून पडल्यावर लोकांनी मला घरी आणावे लागते ; म्हणजे जीवित किती परस्वाधीन आहे ! देहाने कितीही कार्य केले तरी ते कळसाला नाही पोहोचणार . अभिमानाने केलेले कार्य कसे कळसाला पोहोचणार ? एक भगवदिच्छेने कार्य केले तरच ते शेवटाला जाते . समर्थांनी देहबुध्दी नष्ट करुन , रामाचे अधिष्ठान ठेवून कार्य केले ; म्हणून त्यांना एवढे कार्य करता आले . जो भगवंताचा झाला त्याचेच कार्य पूर्ण झाले , आणि त्यालाच खरे समाधान मिळाले .
राजाच्या पोटी आलेले देखील भिकारी होईन जातात , मग मी संपत्तीचा कुठे गर्व करावा ? पैशाने प्रेमात बिघाड येतो आणि अगदी जवळचे नातेवाईकसुध्दा दूर होतात . मी खरे सांगतो , पैशाच्या आसक्तीत तुम्ही राहू नका . ही आसक्ती नाहीशी करण्याचा सोपा उपाय म्हणजे संतसमागम हाच होय . आज खरे संतच कुठे आहेत असे आपण म्हणतो , पण आम्हाला संत भेटावा ही तळमळच खरी लागलेली नसते . संतात संतपणा दिसत नाही याचे कारण आमच्यात तळमळ नाही . सत्ययुगात जो राम होता तोच आजही आहे , पण माझा भावच कमी झाला त्याला काय करावे ! संतांना आपण खोटेपणा देतो . पण माझा भाव शुध्द नाही हे नाही जाणत . विषयात सुख आपल्या इच्छेप्रमाणे मिळत नाही , म्हणून आपण संताकडे जातो . पण संताला अर्पण करुन घेण्याकरिता कितीजण संताकडे जातात ? देवाकरिता देवाकडे जाणारे किती बरे निघतील ?
