भारतात उन्हाळ्याच्या दिवसाच्या पहाटे शास्त्रज्ञ आणि अभियंत्यांचा एक गट भारतीय अंतराळ संशोधन संस्थेच्या (इस्रो) नियंत्रण कक्षात जमला. भारताची तिसरी चांद्रमोहीम चांद्रयान-३ च्या प्रक्षेपणाची ते सर्व जण आतुरतेने वाट पाहत होते. या अंतराळयानाची रचना आणि बांधणी अनेक वर्षांच्या कालावधीत काटेकोरपणे करण्यात आली होती आणि आता ते आपल्या ऐतिहासिक प्रवासाला सुरुवात करण्यासाठी सज्ज झाले होते.

या मोहिमेचे नेतृत्व अनुभवी अंतराळवीर कमांडर विक्रम सिंग यांनी केले होते, जे यापूर्वी दोनदा अंतराळात गेले होते. मात्र, यावेळी धोका अधिक होता. चंद्राच्या पृष्ठभागावर रोव्हर उतरविणे, नमुने गोळा करणे आणि भविष्यातील अंतराळ मोहिमांमध्ये वापरल्या जाणार्या पाणी आणि इतर संसाधनांच्या चिन्हांसाठी त्यांचे विश्लेषण करणे हा त्यामागचा उद्देश होता. मोहिमेदरम्यान उद्भवू शकणाऱ्या प्रत्येक संभाव्य परिस्थितीला सामोरे जाण्याची तयारी करत या पथकाने अनेक महिने कठोर सराव केला होता.

निर्दोष प्रक्षेपण आणि अनेक दिवसांच्या प्रवासानंतर अखेर या यानाने चंद्राच्या कक्षेत प्रवेश केला. कमांडर विक्रम आणि त्यांच्या टीमने रोव्हर चंद्राच्या पृष्ठभागाच्या दिशेने जाताना त्याच्या उतरण्यावर बारकाईने लक्ष ठेवले. रोव्हरने खाली उतरताच नियंत्रण कक्षात जल्लोष सुरू झाला. हे पथक चंद्रावर यशस्वीरित्या उतरले होते.

कमांडर विक्रम ताबडतोब कामाला लागला, रोव्हर चालवत आणि नमुने गोळा केले. चंद्राच्या भूभागाचा शोध घेत असताना त्याला दूरवर काहीतरी विचित्र दिसले - चंद्राच्या पृष्ठभागावर खोलवर पसरलेला एक लांब बोगदा. त्याला कुतूहल तर होतंच, पण सावधही होतं. त्यांनी पुन्हा नियंत्रण कक्षात जाऊन आपल्या शोधाची माहिती दिली.

इस्रोमधील शास्त्रज्ञ आणि अभियंतेही तितकेच उत्सुक होते. त्यांनी कमांडर विक्रमला बोगद्याचा अधिक तपास करण्याच्या सूचना दिल्या, परंतु सावधगिरी बाळगण्याची आणि काहीही असामान्य असल्यास परत अहवाल देण्याची सूचना केली. बोगद्याच्या दिशेने जाताना त्याला एक उत्साह आणि अपेक्षेची भावना जाणवली. आत काय असू शकतं?

बोगद्याच्या तोंडापर्यंत पोहोचताच त्याला जमिनीवर एक मोठं अंडं टेकलेलं दिसलं. तो फुटबॉलच्या आकाराचा होता, चंद्रप्रकाशात चमकणारा चमकदार, धातूचा पृष्ठभाग होता. कमांडर विक्रम क्षणभर संकोचला, पुढील विश्लेषणासाठी अंडी पुन्हा अंतराळयानाकडे घेऊन जावे की नाही या विचारात. पण तो काही निर्णय घेण्याआधीच त्याला एक हलकासा थरथरण्याचा आवाज ऐकू आला.

अचानक अंडी फुटली आणि एक छोटा सा ड्रॅगन बाहेर आला. कमांडर विक्रमने यापूर्वी कधीही पाहिलेल्या कोणत्याही गोष्टीपेक्षा हे वेगळे होते - इंद्रधनुष्य तराजू, तीक्ष्ण पंजे आणि चंद्रप्रकाशात चमकणारे पंखांचा संच. ड्रॅगन कुतूहलाने त्याच्याकडे पाहत होता, मग अंतराळातील अनंत विस्तारात उडी मारत हवेत उतरला.

कमांडर विक्रम बोगद्यात उभा राहून विस्मय आणि अविश्वासाने पाहत होता. त्याने नुकतेच काहीतरी अविश्वसनीय पाहिले होते - चंद्रावरील अंड्यापासून उगवलेला दुसर्या जगातील एक प्राणी. या शोधामुळे मानवी इतिहासाची दिशा कायमची बदलून जाईल, याची त्यांना कल्पना होती.

अंतराळयानाकडे परतत असताना कमांडर विक्रमने ड्रॅगन आणि त्याचे प्रतिनिधित्व काय आहे याबद्दल विचार केला. अंड्याची उत्पत्ती, अजगराचे स्वरूप आणि अंतराळ संशोधनाच्या भवितव्यावर त्याच्या अस्तित्वाचे काय परिणाम होतील याबद्दल अनेक प्रश्नांची उत्तरे द्यावी लागतील हे त्याला ठाऊक होते.

पण आत्ता तरी विश्वाचे आश्चर्य आणि त्यापलीकडे असलेल्या अनंत शक्यता पाहून तो समाधानी होता. चंद्राच्या पृष्ठभागावरून अंतराळयान ाने उड्डाण करताच कमांडर विक्रमने खिडकीतून बाहेर पाहिले असता ड्रॅगन ताऱ्यांमधून उडताना दिसला. आपण खरोखरच काहीतरी विलक्षण गोष्टीचे साक्षीदार आहोत हे जाणून तो हसला.

चांद्रयान १५